Anasayfa > Modern Türk Fotoğrafı

Modern Türk Fotoğrafı

Fotoğraf: Cem Turgay

Cumhuriyetin başlangıç yıllarında bir fotoğraflama metodu olarak uygulanan, Türkiye'nin karış karış gezilerek belgelenmesi anlayışı, daha sonraki yıllarda adeta gelenekselleşti.

1940'lar kuşağının temsilcileri, bir yandan fotoğrafın o dönemde gerekli olan belgesel yanı ile ilgilenirlerken, fotoğraf sanatını da Türkiye'de başlatmanın yollarını araştırdılar. Bu yolun öncülerinden Baha Gelenbevi (1907 – 1984) ilk 1939 yılında Eminönü Halkevi'nde olmak üzere, 14 sergi açtı.

Türk fotoğrafının gerçek kimliğine kavuşma ve dışa açılma döneminin başlangıcı 1960'lı yılların başına rastlar. Bir çağdaş belgelemeci ve büyük usta olarak Ara Güler, Türk fotoğrafının yurt dışında tanıtılmasındaki en büyük adımdır. 1928 yılında İstanbul'da doğan Güler, fotoğrafçılık yaşamında, her ne kadar onun genel fotoğraf çizgisini yansıtmasa da modern fotoğraf anlayışına uyacak fotoğraflar çekti.

1962'de fotoğrafa başlayan Şakir Eczacıbaşı (1929 – 2010), çok ustalıklı çekilmiş zengin içerikli fotoğrafların fotoğrafçısı olarak önceleri grafik ağırlıklı belgesel fotoğrafların üzerinde çalıştı. Sonraki yıllarında ise resim tadında, bir intibalar dizisi oluşturan fotoğraflar çekti.

Deneysel fotoğrafa geçmeden önce, fotoğraftaki içeriği aktarmada kompozisyona grafik bir ağırlıkla yaklaşan isimlerin başında Kamil Şükun gelmektedir. 1971 yılında ilk sergisini açtı ve 1973 yılında Sinematek'te açtığı “Bazı Fotoğraflar” adlı sergisi ile uzun zaman gündemde kaldı.

Fotoğraf: Jak Baruh

Ahmet Öner Gezgin, Güzel Sanatlar Akademisi'nin Tekstil Dizaynı Bölümü'nü bitirdikten sonra, Almanya Kassel Güzel Sanatlar Okulu'nda deneysel fotoğraf üzerine çalışmalar yaptı ve aynı okulda grafik dizayn eğitimi gördü. 1974 yılında Objeler konulu ilk sergisini bu okulda açtı.

Türkiye'ye deneysel fotoğraf anlayışının gelmesinde öncülük edenlerin başında gelmektedir.

Şahin Kaygun (1951 – 1992) 1960'lı yıllarda çalışmalarına resimle başladı. 1976 yılında çektiği asker fotoğrafları, soluk tonlamalar ve açık renklerle yansıtılan belge nitelikli fotoğrafla ilgili yoğun çalışmalarının başladığı bir dönem oldu. Daha sonra Polaroid'le çeşitli denemeler yaparak sergiler açtı. Fotoğraf, resim, grafik dallarını biraraya getirerek yeni bir anlatım diline ulaşan Kaygun'un yapıtları, yarı fantastik, yarı dışa vurumcu uğraşlar oldu.

1970'ler sonrasında Türk fotoğrafında görülen modern eğilimler, bugün hiç de azımsanmayacak bir gurup tarafından uygulanmaktadır. Deney yoluyla problemlerin çözümünü sağlayıp bir dil zenginliğine ulaşmayı başarabilen bu isimler, sanatçıya geniş yaratım olanağı veren bu tür çalışmaları sergiler ve yayınlar aracılığıyla sunmaktadırlar. Ani Çelik Arevyan, Merih Akoğul, Jak Baruh, Silva Bingaz, Orhan Cem Çetin, Saygun Dura, Ahmet Elhan, Murat Germen, Sinan Koçaslan, Sıtkı Kösemen, Sevim Sancaktar, Alp Sime, Ali Taptık, Lale Tara, Serkan Taycan, Nazif Topçuoğlu, Cem Turgay günümüz sanatçılarından bazılarıdır. 

Fotoğraf: Lale Tara